Lehim Nedir ve Nasıl Yapılır?

Zaman zaman özellikle elektronik eşyalarımızın bir anda çalışmadığını farkederiz, genellikle bu içindeki elektronik devrenin bir yerinde temassızlık olmasından kaynaklanır, yani lehimlerden biri kopmuştur. Bu durumda ya hemen teknik servise başvurmanız gerekir ya da eğer biliyorsanız lehim yapmanız gerekir.

Lehim nasıl yapılır?

Lehim Nedir? : Lehim fazla zorlanmaya maruz kalmayan metallerin, erime noktası düşük olan bir metal kullanılarak birleştirilmesidir. Elektronik, radyo, hi – fi, modelcilik, maketçilik, ahşap yakma sanatı gibi çok çeşitli kullanım alanları mevcuttur. Lehim işlemi için kullanılan havya, havya ucu ve bu ucu ısıtmaya yarayan basit bir rezistantan oluşur.

Havya uçları: Havyanın ucu, gerçekleştirilecek lehim işlemine göre değiştirilebilir. İnce lehimler için ince havya ucu kullanılır.

• Düz havya ucu: Gündelik elektrik ve sac lehimleme işleri için uygundur.
• Kıvrık havya ucu: Elektrik, radyo, tv için uygundur.
• İnce kıvrık havya ucu: Elektronik için uygundur.

Lehim Teli:Lehim teli, kalay ve bir başka metalin karışımından oluşur. Elektronik işlerinde tercihen % 40 oranında kalay içeren lehim teli tercih edilir. Sac lehimleme (drenaj borusu, mutfak aletleri vb) işlerinde ise % 60 oranında kalay içeren lehim teli kullanılmalıdır. Lehim yaparken çıkan duman kesinlikle solunmamalıdır. Lehim yaparken maske kullanımına ve ortamı havalandırmaya dikkat edin.

Lehim pompası: Lehim yapılacak yüzeyde bulunan eski lehimin temizlenmesi için kullanılır. Eski lehim ısıtılarak sıvı kıvama getirilir ve lehim pompasıyla emilir.

Kalem havya ve lehim tabancası:
Kalem havya, en yaygın olarka kullanılan lehim aletidir. 30, 40, 60, 80, 100, 140 Watt’lık olabilen kalem havyalar birkaç dakika içinde ısınırlar.
Lehim tabancaları, yüksek güçlüdürler, birkaç saniye içinde ısınırlar, En yaygın olarak kullanılanları 100 Watt’lıktır.

Kalay Lehimi

• Lehimlenecek parça ve yüzeyi tel fırça ve ince zımparayla temizleyin ve tozdan arındırın.
• Lehim yapılacak yüzeye bir miktar lehim pastası sürerek, lehimin daha iyi tutması için uygun zemini hazırlayın.
• Lehimlenecek parçayı ve zemini ısıtın. Lehim teli, havya ucuna değil, ısınmış parçalara değdiğinde erimelidir.
• Lehim soğuduğunda zımpara kağıdı veya eğe kullanarak fazlalıkları temizleyin.

Sac Lehimi

• Lehimlenecek parçaları bir araya getirin ve çelik yünü kullanarak hafifçe zımparalayın. Yüzeyi, oluşabilecek tozdan arındırın.
• Fırça yardımıyla bir miktar lehim pastası veya lehim yağı sürün.
• Lehim yapılacak yuüzeyi mengene kullanarak sabitleyin. Havya ile lehim yapılacak parçaları ısıtın. Lehim telini uygulayın. Havya ucunun keskin tarafıyla lehimin üstünü kapayın. Lehimi soğumaya bırakın.

Elektronik Devre Lehimi

Yapmak istediğiniz lehim işine uygun havya seçiniz. elektronik devreler için düşük güçlü ve ince uçlu havya kullanın. Eğer lehim yapmada tecrübeniz yoksa, eski bir elektronik devre üzerinde denemeler yapın. Elektronik devre lehimlenirken, devrenin ömrünü uzatmak için ısınma süresi mümkün olduğunca kısa tutulmalıdır. Bunun için, hızlı çalışmanıza imkan verecek şekilde çalışma ortamınızı hazırlayın. Mümkün olduğunca az lehim teli kullanın. Fazla lehim, kopma ve kısa devre riski yaratır.

Eski lehimin sökülmesi: Lehimi sıcak havya ucunu kullanarak ısıtın. Lehim eriyerek parlak bir hal aldığında, lehim pompası ile lehimi vakumlayarak çekin.

İki kablonun lehimlenmesi: Kabloları yaklaşık 1 cm kadar soyun ve iki kabloyu üstüste getirin. Kabloların birbirine temas ettiği noktayı ısıtın ve lehim telini bu noktaya uygulayın. Kabloları hareket ettirmeden lehimi soğumaya bırakın.

Elektronik devre üzerine lehim uygulama: Havyayı birkaç dakika ısıtın. Havya ucunu lehim teline sürterek üzerini kaplayın. Havya ucunu lehimin üzerine değdirin. Birkaç saniye ısıtın. Temas noktasına lehim telini uygulayın. Soğumaya bırakın.